Leżucha

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
ŚREDNIOKALIBROWYKARABINWYBOROWY
NANABÓJ7,62x51mm(.308WIN)
Wartykuleopisanocechycharakterystyczneoraz
przedstawionobudowęśredniokalibrowegokarabinu
wyborowegouzasadniającprzyjęterozwiązania
techniczne.OpisanowybranetypyamunicjiuŜywanejw
średniokalibrowychkarabinachwyborowych.Określono
czynnikimającewpływnakonstrukcję
nowoprojektowanegokarabinuwyborowego.
1.Wstęp
Współczesne karabiny wyborowe są wyspecjalizowaną bronią strzelecką
słuŜącądoprecyzyjnegoraŜeniaceluzduŜejodległości.Znaczącyrozwójkarabinów
wyborowychnastąpiłwokresieIwojnyświatowej,podczasktórejduŜailośćdziałań
pozycyjnychsprzyjaławzrostowizapotrzebowanianategotypubroń.ZkoleiIIwojna
światowa przyniosła nowe rozwiązania konstrukcyjne i technologiczne broni oraz
przyrządów celowniczych. W tym okresie powstały pierwsze karabiny wyborowe
samopowtarzalne,anabronizaczętomontowaćnoktowizoryumoŜliwiająceraŜenie
celówwciemnościach.Wlatachsiedemdziesiątych,pookresiepowojennejstagnacji
nastąpiłdalszyrozwójstrzelectwawyborowego,bezpośredniozwiązanyznasileniem
się ataków terrorystycznych. Zwiększone wymagania stawiane przed karabinami
wyborowymi sprawiły, iŜ konstrukcje karabinów zaczęły powstawać od podstaw.
Opracowano nowe technologie wykonywania precyzyjnych luf (kucie na trzpieniu)
oraz nowe powłoki pokrywające przewody luf. Pojawiła się amunicja wyborowa
przeznaczona wyłącznie do karabinów wyborowych. Nowo powstające karabiny
renomowanychproducentówcharakteryzująsiębardzoduŜącelnością,ergonomiąi
małą masą uzyskaną poprzez zastosowanie nowych materiałów i technologii
gwarantującychprecyzjęitrwałośćwykonanychistotnychczęścikarabinu.
Z taktycznego punktu widzenia karabiny wyborowe moŜna podzielić na
karabiny słuŜące do niszczenia celów technicznych oraz karabiny słuŜące do
zwalczania siły Ŝywej. Do pierwszej kategorii naleŜy zaliczyć wielkokalibrowe
karabinywyborowestrzelającesilnyminabojamikarabinowymiokalibrze12÷20mm
i energii kinetycznej pocisków rzędu 10000÷37000Joraz zasięgu efektywnym do
2000m. Do drugiej kategorii zaliczamy średniokalibrowe karabiny wyborowe
skutecznie eliminujące siłę Ŝywą (ogniem pojedynczym) na dystansach
przekraczającychefektywnyzasięgindywidualnejbronipodstawowej,tj.700÷1200m
orazoenergiikinetycznejpociskówwynoszącej3000÷6800J.
165
AleksanderLEśUCHA
drinŜ.TadeuszŚWIĘTEK
OśrodekBadawczoRozwojowy
SprzętuMechanicznegoSp.zo.o.Tarnów
2.Budowakarabinówwyborowych
Współczesny średniokalibrowy karabin wyborowy (rys.2) jest bronią
powtarzalnąlubsamopowtarzalnązcięŜkąlufą(1)(tzw.swobodniepływającąfree
floatingbarrel)osadzonąwkorpusiekarabinu(5).Wykonanyjestwukładzie:
-
klasycznym z wyraźnie wyodrębnioną kolbą z łoŜem, oraz magazynkiem
iurządzeniemspustowymumiejscowionymprzedchwytemnarękę;
lub
-
zwartymokreślanymjakobullpup,charakteryzującymsięprzesunięciemlufydo
tyłu, brakiem kolby właściwej oraz umiejscowieniem urządzenia spustowego
imagazynka w tylnej części pomiędzy chwytem pistoletowym a stopką
amortyzacyjnąkolby(rys.1).
Rys.1Ugóry:karabinwykonanywukładzieklasycznym,poniŜej:wykonanywukładziebullpup
(CrapahuteFrancja).Długościlufwobukarabinachsątakiesame
WyposaŜony jest w składany dwójnóg (7) mocowany do łoŜa (6), wymienny
magazynekpudełkowy(17),ergonomicznychwytpistoletowy(9).KarabinwyróŜnia
się pełną regulacją elementów odpowiedzialnych za ergonomię. Na kolbie (8)
znajdujesięregulowanapoduszkapoliczkowa(10).Stopkaamortyzacyjna(11)kolby
posiada moŜliwość regulacji w pionie oraz wzdłuŜ osi lufy. Wtylnej części kolby
moŜeznajdowaćsięregulowanapodporatylna(12).UrządzeniespustoweoduŜej
czułościumoŜliwiazmianęsiłyjakąnaleŜywywieraćnajęzykspustowy(4).Bardziej
skomplikowanespustyposiadająmoŜliwośćregulacjipołoŜeniajęzykaspustowego
względemchwytu,jegodrogiorazzmianępołoŜeniapalcanajęzyku.Standardowym
wyposaŜeniem karabinu jest wysokiej jakości celownik optyczny (15) o zmiennym
powiększeniuiduŜymobiektywieosadzonynauniwersalnejszyniemontaŜowej(14).
Precyzyjna lufa często zakończona jest urządzeniem wylotowym (13) typu tłumik
płomienia,hamulecwylotowy,lubtłumikdźwięku.
166
14
16
15
11
10
8
1
13
12
9
4
3
5
17
2
6 7
Rys.2Budowawspółczesnegokarabinuwyborowego(SAUERS205Phantom)
1lufa,2komorazamkowa,3zamek,4językspustowy,5korpuskarabinu,6łoŜe,7regulowany
dwójnóg,8kolba,9ergonomicznychwytpistoletowy,10regulowanapoduszkapoliczkowa,
11regulowanastopkaamortyzacyjnakolby,12regulowanapodporatylna,13urządzeniewylotowe,
14szynacelownicza,15lunetacelownicza,16obejmymontaŜowe,17magazynek
DuŜy zakres regulacji karabinu umoŜliwia spełnienie wymagań ergonomicznych
strzelcadlajaknajlepszegodopasowaniabronidojegowarunkówfizycznych,aco
zatymidzie–oddaniacelnegostrzału.
3.Amunicja
Podstawowymi nabojami stosowanymi w średniokalibrowych karabinach
wyborowych są: 7,62x51mm NATO (0.308 Winchester); 7,62x66mm (0.300
WinchesterMagnum);8,6x70mm(0.338LapuaMagnum).
−
Nabój 7,62x51mm to standardowy nabój NATO charakteryzujący się duŜą
siłą, niewielkimi rozmiarami i wysoką celnością. Powstał w 1949r w USA
oznaczonyjako0.308Winchester,awgrudniu1953rokuzostałwprowadzony
do armii amerykańskiej jako 7,62x51mm NATO. Był on głównym nabojem
strzeleckim NATO w latach 1954÷1980. Aktualnie produkcję tego naboju
rozpoczęłyZakładyMetalowe„MESKO”S.AwSkarŜyskoKamiennej.
−
Nabój 7,62x66mm (0.300 Winchester Magnum) powstał w 1963r. Nabój
cechujesiębardzodobrymicharakterystykamibalistycznymiiporazpierwszy
zastosowanogowkarabiniewyborowymWaltherWA2000będącymjednym
znajprecyzyjniejszychkarabinówwyborowychnaświecie.
167
−
0.388LapuaMagnum(8,6x70mm)jesttonajsilniejszynabójśredniokalibrowy
(V
0
=800÷925m/s,E
0
=5100÷6800J)przeznaczonydodokładnychstrzelańna
dalekie dystanse. Efektywny zasięg pocisków wynosi do 1600m, a ich
balistyka jest zbliŜona do pocisków 0.50 cala BMG (naboje 12,7x99mm).
Głównązaletątegonabojujestpłaskitorlotu,duŜaenergiapociskuimała
wraŜliwość na warunki atmosferyczne, oraz znacznie mniejsze gabaryty niŜ
gabaryty naboju półcalowego, wadą natomiast jest duŜy odrzut. Niestety,
nabójtenniejestuŜywanywPolsce.
Rys.3PorównaniegabarytównabojówśredniokalibrowychiwielkokalibrowychuŜywanychw
karabinachwyborowych
Nawykresie(rys.4)przedstawionocharakterystykibalistyczneww.nabojówłączniez
wielkokalibrowymnabojem0.50BMG.
Odległość[m]
Rys.4Krzywebalistycznewybranychpocisków
168
Z analizy charakterystyk balistycznych pocisków oraz z przeprowadzonych przez
OBRSMbadań12,7mmwielkokalibrowegokarabinuwyborowegoWILKwynika,Ŝe
najodpowiedniejszym nabojem dla nowoprojektowanego karabinu wyborowego
średniegokalibrujestnabój0.338LapuaMagnum,któregobalistykajestzbliŜonado
naboju półcalowego (rys.4). W kraju nabój ten nie jest uŜywany i nie występuje
wprodukcji,wzwiązkuzczymkarabinzostałzaprojektowanydlanaboju7,62x51mm
NATO zmoŜliwością przyszłego rozszerzenia konstrukcji na inne kalibry. Krajowy
producentamunicjiZakładyMetalowe„MESKO”wSkarŜyskoKamiennejrozpoczął
produkcjęnabojów7,62x51mmznw.pociskami:
 
ballzrdzeniemołowianymomasie9,45g
 
przeciwpancerny(AP)omasie9,45g
 
przeciwpancernozapalający(API)omasie9,45g
 
smugowy(T)omasie9,1g
 
ślepyzatłoczonywgwiazdkę,
W tabeli 1 przedstawiono energie początkowe pocisków uŜywanych
wkarabinachwyborowych.
Tabela1
Energiapoczątkowapociskówwybranychnabojówwielkokalibrowychiśredniokalibrowych
stosowanychwkarabinachwyborowych.
Rodzajnabojów
Oznaczenienaboju
Energiapoczątkowa
12,7x99mm(0.50BMG)
~17000J
12,7x108mm
~15600J
Wielkokalibrowe
14,5x114mm
~30000J
15,2mmSteyer
~37000J
20x82mm
~29000J
7,62x51mm(0.308Winchester)
~3500J
7,62x54Rmm
~3800J
Średniokalibrowe
7,92x57mmMauser
~3500J
7,62x66mm(0.300WinchesterMag)
~4700J
8,6x70mm(0.338LapuaMagnum)
~6800J
4. Opis techniczny 7,62mm średniokalibrowego karabinu
wyborowego
Analiza światowego rynku karabinów wyborowych, konsultacje z wieloma
specjalistami w zakresie strzelectwa sportowego i wyborowego, oraz fakt,
iŜrywalizacja w dziedzinie klasycznych układów i rozwiązań konstrukcyjnych
współczesnych karabinów wyborowych jest bardzo duŜa, wykazała zasadność
zastosowania układu bullpup w nowoprojektowanym karabinie. NaleŜy
przypuszczać, Ŝe do takiego wniosku doszła równieŜ niemiecka firma AMP – TS
169
[ Pobierz całość w formacie PDF ]