Lektura Doktor Dolittle(4), Doktor Dolitte
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Cykl trzech scenariuszy zajęć zintegrowanych dla klasy II dotyczących lektury "Doktora Dolittle"
Temat bloku: Niezwykłe życie doktora Dolittle
Tematy dnia:
1. Doktor Dolittle - kolega czy przyjaciel zwierząt?
2. Co znajduje się w kufrze doktora Dolittle?
3. Jakie inne przygody mogły spotkać doktora w podróży? Piszemy nową książkę.
Cele ogólne:
· kształtowanie umiejętności jasnego konstruowania wypowiedzi ustnych i pisemnych,
· kształtowanie umiejętności odbioru tekstu literackiego w zakresie analizy,
wartościowania i oceny oraz twórczego naśladowania,
· rozwijanie umiejętności zdobywania i wykorzystania informacji,
· nabycie elementarnych umiejętności z zakresu matematyki (dodawanie i odejmowanie) i wykorzystanie ich w rozwiązywaniu zadań,
· rozwijanie zaciekawienia otaczającym światem, potrzeby przeżywania i wyjaśniania,
· wyzwalanie ekspresji muzycznej i zdobywanie zdolności muzycznych,
· rozwijanie elementarnych umiejętności działań technicznych.
Temat dnia: Doktor Dolittle - kolega czy przyjaciel zwierząt?
Cele operacyjne:
Uczeń:
· potrafi przeczytać pytanie,
· odpowiedzieć na pytania dotyczące lektury,
· rozszyfrować przeskakiwankę,
· wymienić główne miejsca akcji lektury,
· ustalić najważniejsze wydarzenia,
· zapisać wydarzenia w postaci zdań,
· wyrazić swój sąd na temat wydarzeń zbędnych,
· przedstawić ruchem, gestem, głosem wybrane zwierzę,
· wymienić charakterystyczne cechy postaci,
· wyjaśnić rozumienie pojęcia "przyjaźń" za pomocą twórczej działalności polonistycznej, plastycznej i muzycznej,
· wyrazić i uzasadnić swój sąd,
dostrzegać i rozumieć różnice pomiędzy przyjaźnią a koleżeństwem,
· zredagować kilkuzdaniowy tekst na podany temat,
· stara się ułożyć akrostych,
· uzupełnić tekst z lukami,
· wskazać charakterystyczne cechy ptaków i ssaków,
· wyodrębnić spośród podanych zwierząt ptaki i ssaki,
· rozwiązać proste zadanie tekstowe na "+" i "-" w zakresie 100 z przekroczeniem progu dziesiątkowego,
· swobodnie interpretować ruchem nastrój i słowa piosenki,
· zgłaszać własne pomysły do akompaniamentu.
Pomoce dydaktyczne:
· plastikowy globus,
· papierowe jaskółki z origami z pytaniami dotyczącymi lektury,
· przeskakiwanka literowa,
· małe kartoniki w trzech kolorach: czarnym, zielonym, niebieskim,
· trzy duże arkusze brystolu w powyższych kolorach,
· nożyczki, markery, słowniczek ortograficzny,
· kartoniki z napisami: pies, małpa, prosię,
· nagranie magnetofonowe: A. Dworzak "Humoreska",
· promyki-kartoniki, szablon słońca z napisem "Jaki był doktor Dolittle?",
· duże arkusze kolorowego papieru, markery,
· duża sylwetka doktora Dolittle umieszczona w rogu klasy z dwoma kuframi w rękach - na jednym napis przyjaciel, a na drugim kolega,
· karty pracy,
· 3 sztalugi, na nich symbole stacji: polonistyczna - pióro i książka, matematyczna - działanie: 17 + 5 + 2 = , środowiskowa - drzewo, słońce i zwierzę,
· lista uczniów klasy na każdej sztaludze,
· pudło na wykonane prace,
· atlasy, ilustracje dotyczące Afryki,
· nagranie magnetofonowe piosenki z tekstem Brzechwy, muzyką A. Markiewicza.
Metody:
· słowna: rozmowa, czytanie,
· oglądowa: ilustracje zwierząt występujących w lekturze, demonstracja map mentalnych, atlasy, książki o Afryce, czasopisma m.in. "Wally zwiedza świat",
· działań praktycznych: praca z kartą pracy, elementy dramy, układanie kolejności wydarzeń w lekturze,
· problemowa: tworzenie mapy mentalnej,
· waloryzacyjna: ocenianie i uzasadnianie swego zdania, tworzenie słoneczka.
Formy organizacji:
· zbiorowa jednolita,
· indywidualna jednolita,
· indywidualna zróżnicowana,
· grupowa jednolita.
Czas trwania: 90 minut
1. Udzielanie odpowiedzi na pytania dotyczące lektury "Doktor Dolittle i jego zwierzęta".
Uczniowie siedzą w kręgu, po kręgu wędruje globus, na którym taśmą klejącą przyklejone są jaskółki z origami. Globus wędruje po kręgu na tle muzyki. Gdy melodia zatrzymuje się, uczeń, który otrzymał globus, odkleja jaskółkę, rozprostowuje ją, głośno czyta pytanie i odpowiada na nie.
- Podaj nazwę rodzinnego kraju doktora Dolittle.
- Kto w Anglii mieszkał razem z doktorem?
- Jakie zwierzęta występowały w książce?
- Dlaczego doktor Dolittle zaczął leczyć zwierzęta?
- Dlaczego doktor Dolittle udał się w podróż do Afryki?
- Dlaczego szczury zaczęły opuszczać statek doktora?
- Kogo zwierzęta uratowały w powrotnej drodze do Anglii?
2. Ustalenie głównych miejsc akcji w lekturze, sprawdzenie poprawności odpowiedzi metodą przeskakiwanki literowej.
3. Ustalenie metodą kolorowego dywanika najważniejszych wydarzeń w poszczególnych miejscach pobytu doktora w postaci zdań - praca w grupach.
Podział na grupy dokonuje się metodą losowania przez wybór odpowiedniego kartonika:
- kolor czarny: Afryka
- kolor zielony: Anglia
- kolor niebieski: Ocean
Umieszczenie wszystkich wydarzeń chronologicznie na dywanie.
Eliminowanie wydarzeń zbędnych.
4. Zabawa dramowa "Jakie to zwierzę?"
Uczniowie w grupach losują nazwę zwierzęcia, którego na tle muzyki naśladują gestem, ruchem, głosem. Pozostałe dzieci odgadują, o jakie zwierzę chodzi.
5. Utworzenie słoneczka na temat "Jakimi cechami wyróżniał się doktor Dolittle?" - uzasadnienie własnych wyborów.
6. Tworzenie mapy mentalnej "Co to jest przyjaźń?" - praca w grupach.
7. Swobodne wielozdaniowe wypowiedzi na temat przyjaźni i koleżeństwa.
Próby wyszukiwania różnic pomiędzy koleżeństwem a przyjaźnią.
Ocena doktora w kategoriach: przyjaciel, kolega przez przydzielanie głosów - zaznaczanych kółeczkiem na odpowiednim kufrze (ilustracji).
Uzasadnienie własnych wyborów.
8. Samodzielna praca uczniów - rozwiązywanie zadań z kart pracy:
- przypomnienie zasad zachowania się przy wykonywaniu zadań z wykorzystaniem metody stacji:
a) każda grupa losuje swoją stację,
b) następnie po wykonaniu zadania na stacji, według indywidualnego tempa pracy, uczeń przechodzi do stacji następnej, odhaczając swe nazwisko na palecie - stacji i odkładając pracę do pudła prac wykonanych.
Przy karcie pracy polonistycznej uczeń sam decyduje, którą kartę wybiera: a, b czy c. (załączniki 1a, 1b, 1c)
Po wykonaniu wszystkich zadań możliwość przejścia do kącika przyrodniczego "Ciekawostki z czarnego lądu". (załączniki 2, 3)
9. Improwizacje muzyczno-ruchowe do piosenki: "Na wyspach Bergamutach".
Próba wykonania akompaniamentu z użyciem grzechotek, tamburyna i dzwonków w grupach.
10. Podsumowanie zajęć:
- odczytanie akrostychów, kilku tekstów o doktorze Dolittle - przyjacielu zwierząt,
- wspólne wygłoszenie hasła dnia: "Prawdziwa przyjaźń to skarb".
11. Praca domowa
Napisz, jak rozumiesz przysłowie "Prawdziwa przyjaźń to skarb".
Temat dnia: Co znajduje się w kufrze doktora Dolittle?
Cele operacyjne:
Uczeń potrafi:
· wypowiadać się, uruchamiając procesy wyobraźni,
· dodawać i odejmować w zakresie 100 z przekroczeniem progu dziesiątkowego,
· ułożyć puzzle,
· skupić uwagę na oglądanym filmie,
· ustalić, co człowiekowi potrzebne jest w podróży,
· wyszukać potrzebne informacje w dostępnych materiałach,
· samodzielnie przygotować ustną wypowiedź na pytanie postawione jego grupie,
· zaprezentować efekty pracy, posługując się materiałami źródłowymi,
· przedstawić swoje wypowiedzi kartonikiem-wyrazem,
· stara się zrozumieć pojęcie "rasa",
· wykonać w duecie prosty instrument afrykański,
· wykonać efekty dźwiękowe, zachowując rytm ćwierćnutowy i ósemkowy,
· wysłuchać wypowiedzi innych,
· uczestniczyć w rozmowie całej klasy,
· dodawać i odejmować w zakresie 100 z przekroczeniem progu dziesiątkowego.
Pomoce dydaktyczne:
· olbrzymi kufer z napisem "Kufer doktora Dolittle",
· koperta z planszą ocean oraz przymocowane do niego na nitkach statki z działaniami matematycznymi z jednej, a sylabami tworzącymi hasło z drugiej strony,
· 3 zestawy 6-elementowych puzzli - Afryka z różnym kolorem tła,
· nagranie magnetofonowe piosenki: "4 słonie" A. Koszyckiego i A. Świrszczyńskiej,
· kaseta wideo z nagranymi programami "Pieprz i wanilia",
· kartki,
· pisaki,
· po kilka egzemplarzy książek, czasopism, m.in.:
- "Księga krajów i kontynentów" E. Beaumont, Lublin 1992,
- "Mój pierwszy atlas" N. Morris, Warszawa 1992,
- "Ilustrowany atlas świata", red. A. Marcinek, Kraków 1998,
- "Przeglądowy atlas świata", "Geografia świata", red. O. Małecka-Malcew, Warszawa 1997,
- "Zdumiewający świat przyrody", Warszawa 1999,
- "Wally zwiedza świat", nr 26, 38, 40, 48, rok 1999,
- "Afrykańska sawanna", Warszawa 1997,
· kontur Afryki z napisami: roślinność, zwierzęta, życie ludzi,
· plastikowe lub metalowe pudło, ircha, 2 duże korale, 2 patyczki, nagrania melodii murzyńskich,
· gra matematyczna (dydaktyczna) planszowa, opracowana w 3 egzemplarzach, kostki do gry, pionki,
· sałatki owocowo-warzywne.
Metody:
· słowna: rozmowa, czytanie, objaśnianie,
· oglądowa: oglądanie filmu, książek, ilustracji o życiu Afryki, demonstracja bębna wodnego,
· działań praktycznych: metoda "pływającej kartki", gra dydaktyczna, wykonywanie bębna wodnego, gra na nim, wyszukiwanie w tekstach źródłowych informacji na podany temat, odszyfrowanie tekstu, układanie tekstu o Afryce, tworzenie nowych wyrazów z podanego wyrazu.
Formy pracy:
· zbiorowa,
· grupowa zróżnicowana,
· indywidualna jednolita,
· indywidualna zróżnicowana,
· binalna.
Czas trwania: 90 minut
1. Uczniowie zgromadzeni w kręgu.
Listonosz wnosi kufer z napisem "Dla klasy IIa".
Co znajduje się w tajemniczym kufrze? - ćwiczenia wyobraźni.
Wypowiedzi na temat przewidywanej zawartości kufra. Po otwarciu - wyjęcie z pierwszej przegródki kufra koperty z napisami:
a) Obliczcie!
b) Uporządkujcie wyniki od najmniejszego do największego!
c) Odwróćcie stateczki i odczytajcie hasło!
2. Obliczanie działań matematycznych na dodawanie i odejmowanie liczb w zakresie 100 z przekraczaniem progu dziesiątkowego.
Dostosowanie się do poleceń doktora - 1a, 1b, 1c.
Wspólne odczytanie hasła: "Zapraszam do wspólnej podróży!"
3. Układanka puzzle - kontur Afryki z różnym kolorem tła.
Uczniowie w rytm melodii spacerują po klasie i szukają jednego elementu puzzli. Łączą się w grupy według kolorów tła, układają.
Ustalenie, że celem podróży jest Afryka.
4. Wyjęcie z drugiej przegródki kufra - kasety wideo.
Oglądanie fragmentów filmu o Afryce z programu telewizyjnego T. Halika i E. Dzikowskiej z cyklu "Pieprz i wanilia".
5. Jak należy przygotować się do podróży?
Ustalenie metodą "pływającej kartki" - praca w grupach:
a) rekwizyty,
b) wiadomości teoretyczne o kraju, kontynencie, na który chcemy się udać.
6. Przygotowujemy się do podróży - poznajemy ludzi, zwierzęta i roślinność Afryki - szukanie wskazówek w kufrze doktora - w trzeciej przegródce olbrzymia ilość książek.
Każda grupa wybiera pozycje książkowe z zakładkami odpowiadającymi kolorowi grupy. Następnie udaje się do stolika, na którym leży koperta w tym samym kolorze. W kopercie znajdują się pytania ukierunkowujące pracę grupy, a także liczne ilustracje do zagadnień opracowywanych przez grupę.
Tytuły kopert:
Zwierzęta Afryki (załączniki 4a)
Jakie rośliny rosną w Afryce? (załącznik 4b)
Co możesz powiedzieć o ludziach żyjących w Afryce? (załącznik 4c)
Uczniowie wybierają pytania dla siebie, mogą łączyć się po dwóch w grupie i na stronach zaznaczonych zakładką wyszukują informacje.
7. Prezentacja efektów pracy każdej z grup w postaci:
- wypowiedzi ustnej popartej ilustracją,
- w postaci kartonika-wyrazu lub dwóch oraz ilustracji charakteryzujących wybrane przez dziecko zagadnienie i umieszcza je na olbrzymim konturze Afryki w odpowiednim miejscu: roślinność, zwierzęta, życie ludzi.
Nauczyciel uzupełnia informacje. Uczniowie siedzą w kręgu wokół konturów Afryki.
8. Samodzielna praca uczniów - wykonywanie zadań z karty pracy (załączniki 5a, 5b, 6)
Praca indywidualna przy stolikach.
Po wykonaniu zadań możliwość przejścia do kącika książki: "Książki o Afryce".
9. Wykonywanie bębna wodnego - instrumentu charakterystycznego dla Afryki - praca w parach.
10. Murzyńska zabawa - gra na bębnach wodnych, taniec w rytm melodii murzyńskich.
11. Podsumowanie zajęć:
a) Kilkuzdaniowe wypowiedzi na temat:
- Czy na dzisiejszych zajęciach dowiedziałeś się czegoś nowego o Afryce?
- Co najbardziej cię zainteresowało?
b) Zaproszenie do podróży - gra dydaktyczna (matematyczna) z przeszkodami i nagrodami "Statkiem z Anglii do Afryki" - turniej międzygrupowy.
Grupa, która dotrze najprędzej do celu, jako pierwsza przechodzi do stolika: "Potrawy afrykańskie" - sałatki owocowo-warzywne przygotowane przez rodziców.
Temat dnia: Jakie inne przygody mogły spotkać doktora Dolittle? Piszemy nową książkę.
Cele operacyjne:
Uczeń potrafi:
· samodzielnie rozwiązać krzyżówkę,
· wypowiedzieć się na temat lektury,
· określić zakres znaczeniowy słowa przygoda,
· uzasadnić własny sąd,
· uczestniczyć w rozmowie całej klasy,
· wypowiedzieć się na temat oglądanej książki,
· wyróżnić autora i ilustratora,
· przestrzegać w praktyce zasad redagowania opowiadania,
· napisać twórcze opowiadanie, współdziałając w grupie,
· zaprezentować efekty swojej pracy,
· słuchać wypowiedzi innych,
· czytać zredagowany tekst,
· wymyślić tytuł książki,
· zaprojektować stronę tytułową książki,
· rozumieć słowo galeria,
· właściwie zachować się na wystawie,
· zaprezentować efekty swej pracy,
· dodawać w zakresie 100,
· zaśpiewać piosenkę, korzystając z tekstu,
· wyrazić swój sąd na temat zajęć.
· dodawać i odejmować w zakresie 100,
· udzielać odpowiedzi na pytania dotyczące treści zadania tekstowego,
· formułować pytania do zadań,
· współdziałać w parze.
Pomoce dydaktyczne:
· koperty z krzyżówką dla każdego ucznia,
· rozwiązania krzyżówki (po otwarciu tablicy),
· kolorowe kartki A4,
· nagranie magnetofonowe: walc z baletu "Maskarada" A. Chaczaturiana,
· książki dla dzieci,
· plansza z napisem "opowiadanie":
I część - wstęp
Co było najpierw?
II część - Rozwinięcie
Co się wydarzyło?
III część - Zakończenie
Jak to się skończyło?
· plansza: zwroty wzbudzające zainteresowanie: nagle, niespodzianie, nikomu nie przyszło do głowy, stało się coś nadzwyczajnego, czy wiecie, co było potem,
· karty ksero,
· flamastry, farby, kredki, korektor,
· słowniczki ortograficzne,
· pudełko "Bank pomysłów" z pomysłami na temat pracy,
· tusz, patyczki, markery, pisaki, papier kolorowy, skrawki materiału,
· informacja o punktach na tablicy,
· krążki czerwone i zielone dla każdego ucznia,
· nagranie magnetofonowe piosenki "Bambo",
· tekst z rozciętymi wersami w kopercie,
· duża kostka do gry,
· plansze z ponumerowanymi pytaniami na tablicy,
· treść zadania tekstowego w kopercie,
· plastikowe małe owoce ze straganu warzywnego,
· kartoniki,
· oś liczbowa,
· kartoniki z liczbami i znakami "+", "-",
· miniplusy matematyczne -dodawanie i odejmowanie w zakresie 100.
Metody:
· słowna: rozmowa, czytanie,
· oglądowa: oglądanie książek o tematyce przygodowej, przyrodniczej, prezentacja prac,
· działań praktycznych: pisanie twórczego opowiadania, projektowanie strony tytułowej książki, układanie wersów piosenki w całości, obliczanie w zakresie 100.
Formy pracy:
· indywidualna jednolita,
· grupowa jednolita,
· zbiorowa jednolita.
Czas trwania: 90 minut
1. Indywidualne rozwiązywanie zagadek (na tablicy prawidłowe rozwiązania odsłonięte po rozwiązaniu zagadek przez wszystkich) - załącznik 7.
2. Wielozdaniowe wypowiedzi na temat:
- Co to jest przygoda?
- Która z przygód doktora Dolittle jest najciekawsza?
3. Jaki według ciebie ma kolor przygoda?
- tańce przy muzyce, dokonywanie wyboru koloru karty ksero - koloru przygody,
- uzasadnienie wyboru,
- uczniowie grupują się według kolorów kartek.
4. Rozmowa na temat różnych książek wybranych przez grupy ukierunkowana pytaniami:
- Jaka jest treść tej książki?
- Kto jest autorem?
- Kto jest ilustratorem?
- Czy każdy może zostać pisarzem? (nawiązanie do cyklu "Poznajemy drogę książki od autora do czytelnika")
5. Przypomnienie przez uczniów zasad redagowania opowiadania.
Gdybyś był pisarzem i miał napisać opowiadanie, o czym musiałbyś pamiętać?
6. Samodzielna praca uczniów
Piszemy nową książkę inspirowaną pytaniem: Jakie inne przygody mogły spotkać doktora w podróży? - redagowanie twórczego opowiadania - praca w grupach.
Grupa wybiera spośród siebie:
a) szefa grupy,
b) pisarzy,
c) ustalenie koncepcji,
d) nadanie ilustratora, tytułu opowiadania,
e) drukarza.
Grupa, która ma kłopoty z wyborem tematu, ma możliwość skorzystania z "Banku pomysłów".
7. Prezentacja rozdziałów - opowiadań przez każdą z grup przed klasą i jury w składzie: bibliotekarz, polonista, 2 uczniów z równoległej klasy.
Nagrodzenie każdego członka grupy plakietką klasową: "Mistrz pióra - pisarz" stosowaną w tego typu zajęciach i nagrodą w postaci wiecznego pióra.
8. Połączenie rozdziałów w całość.
9. Jaki tytuł nadamy naszej książce? - ustalenie metodą pływającej kartki. Wybór tytułu grupy, następnie wybór jednego z trzech tytułów przez jednorazowe podniesienie ręki (uczniowie stoją w kole tyłem do siebie).
10. Projektowanie strony tytułowej książki - praca indywidualna, techniką kolażu.
11. Żywa galeria - prezentowanie swych prac - zawieszonych w "koszulkach" na szyi. Rozłożenie prac na stolikach - wybór najlepszej pracy przez przydzielenie przez każdego ucznia dwóch krążków: czerwony - 2 punkty, zielony - 5 punktów.
12. Sumowanie punktów swojej pracy
Wybrana praca zostaje dołączona do książki klasowej.
13. Wprowadzenie piosenki "Bambo" - uczniowie uczą się tekstu przez indywidualne układanie i naklejanie poszczególnych wersów na kolorową kartkę (załącznik 8).
14. Podsumowanie zajęć
Wypowiedzi na temat zajęć - uczniowie siedząc w kręgu rzucają kostką - udzielają odpowiedzi na pytanie zapisane na tablicy (liczba oczek = nr pytania).
- Czy dobrze czułeś się w roli pisarza? (1)
- Która część zajęć podobała ci się najbardziej? (2)
- Czy pisałeś z przyjemnością? (3)
- Co nie podobało ci się w zajęciach? (4)
- O czym chciałbyś napisać książkę? (5)
- Czy jury wybrało najlepsze opowiadanie? (6)
Temat zajęć matematycznych: Zadania tekstowe - dodawanie i odejmowanie w zakresie 1001
1. "Telefon liczbowy"
Zabawa doskonaląca dodawanie i odejmowanie w zakresie 100 (rachunek pamięciowy)
2. Rozwiązywanie zadania tekstowego:
Na straganie owocowym leżało 36 bananów i 19 pomarańcz...