Lekcja 34 25 sty 2010 T charakterystyka morza baltyckiego(1), Geografia
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Około 12 tys zat temu był lądolód nieco ponad 10 tsy zat temu powstalo jezioro lodowe wody jeziora wypływało do oceanu w morzu były foki i dobijaki dobisy i skorupiaki poloczenie z oceanem było szerokie. Lodowce topniały i zaczely się unosić.zlewisko Bałtyku tworzy układ co kilka lat sztormowe wiatryzwiekszają zasolenie układy baryczne mągą być przyczyną tragedii warunki zmieniają się błyskawicznie pozbawione ciężaru lodowca podnoszą się niektóre klify cofają się prody przemieszczają się brzegami wiatry uspują plaże/ mewa pospolita w morzu są bursztyny. Brzeg morski zaczyna się już na pasie roślinności są tu owady jaszczurki z winka niektóre organizmy prowadzą nocny tryb życia wiele organizmów naukowcy mogą zobaczyć dopiero w laboratorium plankto rośliny to początek łańcucha pokarmowego na koncu znajdują się ssaki zielnice Morsztyn
Na wysokości 10m roślinność praktyczne zanika w morzu mieszkają te min okonie węgorze
Delfin biqalonosy nie zamieszkuje na stale w możu foki pospolite zamieszkują zachodnie krance możaq i cieśliny duńskie najwieksza foką w możu jest foka szara”Balbina „ orzel bielik nazw morze baltycie wzielo się od baltów. W obronie przed piratami miasta założyli związek nad baltycki. Kraje zachodnie potrzebowaly surówcówdo bucowy statków w Vi w powstal związek państw skandynawskich patrycjat gdański bogacil się na handlu morskim w IX w wieku potegąą w handlu morskim staly się niemccy wiek XX kryzys ekonomiczny i wojana. Szwecja dania Estonia Niemcy i polska staly sięe panami morza w latach 70 zmiejszyl się Polów dorszy zawartość tlenu w niższych partach moża maleje wykazaly badania morszczyn roślina wieloletnia daje schronienie roślinom. W południowej cz. Bałtyku t4eż zachodzą zmiany zanieczyszczenia spowodowaly że trawy morskie zostaly wyparte przez brunatnice. W możu pojawily się zanieczyszczenia 1972 światowa konferencja ONZ na temat życia człowieka
W tym samym roku kraje nad baltyckie powaly helcom
Ubocznym srodkiem dzialaności ludzkiej jest wytwarzanie odpadów
Turbina wiatrowa wytwarza czystą energie proces uzdrawiania morza potrwa minimum 50 lat. Wszystko zależy od człowieka
Morze Bałtyckie (Bałtyk) leży w Europie Północnej. Jest płytkim szelfowym, należącym do grupy mórz wewnętrznych (śródziemnych) wewnątrzkontynentalnych. Jest najmłodszym morzem europejskim i zarazem jednym z najmłodszych mórz Atlantyku. Zajmuje powierzchnię około 415 tys. km². Łączy się z Morzem Północnym poprzez szereg cieśnin: Cieśniny Duńskie (Sund, Mały Bełt i Wielki Bełt), Kattegat i Skagerrak. Dostęp do niego mają państwa: , , , , , , Polska, i Dania.
, którą tworzą liczne zatoki, wyspy, półwyspy, mierzeje i cieśniny. Do największych zatok należą: Botnicka, Fińska, Gdańska, Pomorska i Ryska. Największymi wyspami są: Gotlandia, Sarema, Bornholm, Fionia i wyspy Alandzkie.
Średnia głębokość Bałtyku wynosi 52 m. Maksymalnie osiąga 459 m w głębi Landsort.
Zasolenie Bałtyku jest bardzo niewielkie i zależy od wymiany z wodami Morza Północnego oraz od wód słodkich z uchodzących do niego . Uchodząca do niego ilość wody słodkiej jest bardzo duża, a wymiana z Morzem Północnym niewielka, stąd jego niskie zasolenie, które zmniejsza się ku wschodowi - od ponad 18 promili w cieśninie Kattegat do 1 - 2 promili w Botnickiej.
Zlewisko Morza Bałtyckiego stanowi 18% powierzchni Europy. Uchodzą do niego m. in.: Newa, Wisła, Niemen, Odra, Lule, Kemi, Angerman i Dźwina.
Wody powierzchniowe Bałtyku podlegają rocznym zmianom temperatury. W zimie temperatura wody wynosi od 0ºC do 2ºC, co sprawia, że morze często zamarza, natomiast w lecie temperatury wahają się od ok. 12ºC w Zatoce Botnickiej do ok. 20ºC na południowych wybrzeżach.
Geneza Morza Bałtyckiego sięga okresu , około 11 tys. lat temu. Wówczas z wód topniejącego skandynawskiego utworzyło się Jezioro Lodowe. Był to zbiornik słodkowodny nie posiadający połączenia z oceanem. W wyniku ponownego nasunięcia się lądolodu na obszar Europy, ok. 10 tys. lat temu, doszło do obniżenia się obszaru Skandynawskiego, dzięki czemu jezioro uzyskało dostęp do wód oceanicznych. Wzrosło wówczas jego zasolenie i pojawiła się fauna morska, m. in. małż Yoldia arctica, od którego ten etap istnienia zbiornika nosi nazwę Morza Yoldowego. Po ponownym uwolnieniu się Półwyspu Skandynawskiego spod ciężaru kontynentalnego, ok. 8 tys. lat temu, zaczął się podnosić, aż w konsekwencji pozbawił morza kontaktu z oceanem. Przekształciło się ono znowu w słodkowodne jezioro, noszące nazwę Jeziora Ancylusowego, od zamieszkujących go mięczaków Ancylus fluvatilis. Ok. 7 tys. lat temu, w wyniku ocieplenia nastąpiło topnienie lodowców i zalanie ich wodami obszaru Europy północnej. Bałtyk wszedł wówczas w fazę Morza Litorynowego, którego nazwa pochodzi od żyjącego w nim ślimaka Littorina littorea. W okresie ok. 2,5 tys. lat temu doszło do ponownego osładzania się wód morza i pojawienia się w nim ślimaka Lymnaea ovata, któremu zawdzięcza on kolejną nazwę - Morze Lymnaea. W konsekwencji kolejnego ochłodzenia klimatu w okresie średniowiecza, zaczęły zachodzić kolejne zmiany w faunie zbiornika. Zamieszkał w nim wówczas małż Mya arenaria, od którego ten (ostatni) etap istnienia morza nazwano Morzem Mya. Współczesna nazwa - Morze Bałtyckie - pojawiła się w XIX wieku, prawdopodobnie od starosłowiańskiego słowa "blato", oznaczającego wielką, słoną wodę.
... [ Pobierz całość w formacie PDF ]