Leczenie chorób układu krążenia, FARMACJA(1)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Leczenie chorób układu krążenia
Leczenie zachowawcze to głównie farmakoterapia. Jednak zanim rozpocznie się ten sposób leczenia, można wypróbować sposoby niefarmakologiczne.
w nadciśnieniu tętniczym
Warto zastosować leczenie niefarmakologiczne - ograniczyć sól w diecie i zmniejszyć ciężar ciała (odchudzić się). Czasami przynosi to rewelacyjne rezultaty. Jeśli jednak te metody nie pomagają, to należy zapisać leki (cały czas stosując metody niefarmakologiczne). Pamiętajmy, że najczęściej trzeba je brać do końca życia. Nadciśnienie tętnicze jest chorobą dającą się kontrolować, ale tak naprawdę nieuleczalną.
W nadciśnieniu stosujemy 5 podstawowych klas leków: alfa- i beta-blokery, leki moczopędne, blokery wapnia oraz inhibitory konwertazy angiotensyny. Są to takie leki, jak np. Metocard, Tialorid, Captopril.
Alfa-blokery rozszerzają skurczone w nadciśnieniu tętniczki, beta-blokery zmniejszają ilość krwi, jaką serce wyrzuca do naczyń. Z kolei leki moczopędne usuwają wodę i sód z organizmu, co potrafi znakomicie obniżyć ciśnienie. Blokery wapnia są niejednorodną grupą, z której część działa głównie na serce (np. Isoptin), zmniejszając częstość i siłę jego pracy (i tym samym wyrzut krwi do naczyń), a część rozkurcza tętniczki. Inhibitory konwertazy angiotensyny (np. Captopril, Enarenal) blokują układ renina-angiotensyna-aldosteron, którego stałe pobudzenie uważa się za jeden z głównych mechanizmów powstania nadciśnienia.
w chorobie wieńcowej
W przeciwdziałaniu najważniejszy jest tzw. zdrowy tryb życia: prawidłowe odżywianie się (dieta ubogotłuszczowa i ubogocholesterolowa), regularny wysiłek fizyczny, kontrolowanie poziomu cholesterolu we krwi, leczenie chorób współistniejących (zwłaszcza cukrzycy) oraz zaprzestanie palenia tytoniu. Jeśli choroba już wystąpiła, to podajemy leki, które zmniejszają lub likwidują jej objawy i zmniejszają śmiertelność.
Jako leki podstawowe stosuje się azotany i kwas acetylosalicylowy. Do tych pierwszych należy nitrogliceryna, chyba najbardziej znany z leków "nasercowych". Nitrogliceryna ma bardzo pożyteczne działanie - rozkurcza naczynia wieńcowe i zmniejsza ilość krwi dopływającej do serca, tym samym je odciążając. Kwas acetylosalicylowy to nic innego jak popularna aspiryna. W chorobach serca zażywa się ją w małych dawkach, które z powodzeniem zapobiegają zakrzepom, nie wywołując prawie wcale działań ubocznych (krwawień). W chorobie wieńcowej bardzo często wykorzystuje się też beta-blokery, blokery wapnia, a po zawale - inhibitory konwertazy angiotensyny. Ich działanie opisaliśmy wyżej.
w miażdżycy
Nie znamy na razie leków odwracających proces miażdżycowy. Ważna jest więc profilaktyka w postaci odpowiedniej diety i stylu życia. Pomagają również ćwiczenia fizyczne.
W leczeniu i zapobieganiu miażdżycy często używamy leków hipolipemicznych, czyli obniżających poziom lipidów (tłuszczów) we krwi. Chodzi tutaj głównie o cholesterol (a szczególnie jego "złą" frakcję - LDL) oraz trójglicerydy. Stosujemy głównie dwie klasy z tej grupy leków: statyny, blokujące tworzenie cholesterolu w organizmie, oraz fibraty, zaburzające proces wchłaniania lipidów w przewodzie pokarmowym. Statyny (m. in. Zocor, Lipostat) działają głównie na cholesterol, a fibraty (Lipanthyl, Lipanor) przede wszystkim na trójglicerydy. Obniżając poziomy lipidów, leki te zapobiegają tworzeniu się blaszki miażdżycowej i zwężeniu naczyń. W przypadkach zaawansowanych konieczna jest pomoc chirurgów naczyniowych.
w niewydolności krążenia
Do niedawna najważniejszymi i najczęściej stosowanymi lekami były preparaty naparstnicy, np. Digoksyna. Wzmacniają one często upośledzoną w tym schorzeniu kurczliwość serca, ale mają wiele objawów niepożądanych i łatwo jest się nimi zatruć. Dlatego zostały wyparte przez leki moczopędne i inhibitory konwertazy angiotensyny, które wykorzystuje się w pierwszym rzucie. Leki moczopędne odciążają chore serce przez zmniejszenie ilości krążących w organizmie płynów.
Leczenie zabiegowe
W leczeniu operacyjnym (szerzej - zabiegowym) mamy obecnie do wyboru wiele metod. Dzięki nim udaje się uratować, a czasami wyleczyć pacjentów, którym kiedyś medycyna nie mogła pomóc.
Pomostowanie naczyń wieńcowych (tzw. by-pass) to chyba najbardziej znana operacja wykonywana w chorobach układu krążenia. Tutaj zwężone miejsce w naczyniu wieńcowym jest omijane przez stworzenie "objazdu" dostarczającego krew z drugiej strony.
Takie "ominięcia" stosuje się zresztą nie tylko w sercu. Korzystając z naczyń żylnych lub ze sztucznych protez, "objazd" prowadzi się również w miażdżycowo zmienionych tętnicach kończyn dolnych.
Do innych operacji przywracających przepływ krwi przez tętnice należy też usunięcie zatoru (embolektomia) bądź zakrzepu (trombektomia), poszerzenie zwężonej tętnicy przez jej rozcięcie i wszycie "łaty" oraz udrożnienie tętnicy (tzw. endaretriektomia). Zakrzepy usuwa się również w żyłach. Można do tego celu użyć cewnika z balonikiem, który "przepycha" chore żyły.
W chorobie wieńcowej wykonuje się także coraz częściej zabieg angioplastyki wieńcowej (z ang. PTCA). Polega on na wprowadzeniu do naczynia cewnika zakończonego balonikiem. W odpowiednim miejscu i czasie balonik wypełnia się, rozszerzając tym samym naczynie. Aby efekt był trwały, wprowadza się jeszcze cienką, usztywniającą "sprężynkę" - tzw. stent. Analogiczny zabieg można przeprowadzić w tętnicach kończyn dolnych, gdzie również mamy do czynienia z miażdżycowym zwężeniem naczynia.
Innym znanym zabiegiem chirurgicznym jest też wymiana chorej zastawki na sztuczną. Niegdyś nowinka, teraz stała się ona standardowym zabiegiem wykonywanym na oddziałach kardiochirurgicznych.
Chyba jednak największe emocje i nadzieje budzi ciągle zabieg przeszczepu serca. Przypomnijmy, że w Polsce po raz pierwszy dokonał go prof. Zbigniew Religa. Jak twierdzą fachowcy, problemem tej metody jest nie tyle strona techniczna operacji, ale odrzucanie przeszczepu już po zabiegu.
Leki przeciwzakrzepowe
W chorobach układu krążenia często stosuje się leki przeciwzakrzepowe. Oprócz kwasu acetylosalicylowego należy do nich również acenokumarol, warfaryna i heparyna. Czasami trzeba je zażywać do końca życia. Leczenie musi być kontrolowane badaniami laboratoryjnymi.
Pewnym przełomem są heparyny drobnocząsteczkowe, podawane w formie zastrzyków podskórnych. Nie wymagają one pomiarów wskaźników krzepliwości. Heparyny stosuje się w zakrzepowych zapaleniach żył i w zapobieganiu zatorom.
Ważnym lekiem jest też streptokinaza, którą podajemy w zawale i w zatorach. Rozpuszcza ona zakrzep, doprowadzający bezpośrednio do niedrożności naczynia.
Tabela 1 - Leki nasercowe
nazwa handlowa
postać
skład preparatu
producent
wskazania - uwagi
Alliorut
t. powl.
czosnek, etylorutozyd, wyc. z głogu
Herb. Poznań (PL)
Cardiobonisan
sypkie
głóg, karczoch, miłorząb, jeżówka
Bonimed (PL)
Cardiobonisol
płyn
wyc. głogu, karczocha, miłorzębu, jeżówki
Bonimed (PL)
Cardiogran
granulat
wyc z głogu, serdecznik, asparginian Mg i K
Herb. Łódż (PL)
Cardiol C
płyn
konwalia, kola, głóg, waleriana, kofeina
Herb. Wrocław (PL)
Cardionervit
sypkie
mieszanka ziołowa
Vitax (PL)
Cardiosan
sypkie
konwalia, żarnowiec, jemioła, skrzyp, serdecznik, głóg, lubczyk, kozłek, róża
Herbapol Łódż (PL)
Chronocard Forte
drażetki
wyc. z liści i kwiatu głogu
Julius Redel Cesra (D)
Circulosan
torebki
mieszanka ziołowa
Herb. Łódż (PL)
Cordaflos
torebki
mieszanka ziołowa
Herbaflos (PL)
Crategus - Fix
torebki
kwiat i liście głogu
Herb. Lublin (PL)
Regulują i wzmacniają pracę serca, stosowane w rekonwalescencji, sercu starczym.
Cratesol
płyn
wyciąg z głogu, etanol
Herb. Klęka (PL)
Cratinex
krople
wyc. z głogu, melisy, kasztanowca, kozłka
Aflopa (PL)
Cravisol
płyn
wyc. z głogu, melisy, jemioły
Herb. Klęka (PL)
Geriabolen
sypkie
kwiat i owoc głogu, pokrzywa, rdest ptasi, morszczyn pęcherzykowaty
Eldex Medical (PL)
Intractum Crategi
płyn
wyc. z z kwiatów głogu
Herb. Klęka (PL)
Kelicardina Rp*
płyn
konwalia, głóg, jeżówka purpur., karczoch
Herb. Wrocław (PL)
Koenzym Q
tabletki
ubidekarenon
Vitamex (S)
Krople Nasercowe
płyn
nalewka z konwalii, głogu i kozłka
Aflopa, Cefarm Gd. (PL)
Kwiatostan Głogu
sypkie
kwiatostan głogu
Wielu Prod.(PL)
... [ Pobierz całość w formacie PDF ]